Ο παγετός στα Εσπεριδοειδή

Παγετός με θερμοκρασίες αρκετά χαμηλές ώστε να καταστραφούν παραγωγές ή δέντρα εμφανίζονται στη νότια Ελλαδα σε περιοχες οπου καλλιεργουνται εσπεριδοειδη μετα την χι

ονοκαταιγιδα " Ελπιδα"

. Μπορουν να ληφθουν μέτρα για να μειώσετε τον κίνδυνο παγετού και εντοπίστε τον παγετό που επηρεάζει τον καρπό.

Κατάψυξη φρούτων

Ο ώριμος πολτός εσπεριδοειδών παγώνει σε περίπου -1,9 έως −3,9 °C. Το αν θα προκληθεί ζημιά από παγετό καθορίζεται τόσο από το χρόνο όσο και από τη θερμοκρασία: ο

ο καρπός χρειάζεται χρόνο για να μειωθεί η θερμοκρασία και φτάσει στο σημείο πήξης.

Παράγοντες που επηρεάζουν τις ζημιές από τον παγετό στα φρούτα

Τα ώριμα φρούτα είναι λιγότερο ευαίσθητα από τα ανώριμα, σε ζημιά από τον παγετό. Οπως η ζάχαρη στον χυμό δρα ως αντιψυκτικό (δηλαδή όψιμοι ομφαλοί είναι πιο ευαίσθητοι από τους ομφαλούς πρώιμης ωρίμανσης).

Μπορεί επίσης να υπάρχουν ποικιλιακές διαφορές στα φρούτα για ευαισθησία σε ζημιές από παγετό (π.χ. λεμόνια είναι πιο ευαίσθητα στον παγετό από τα πορτοκάλια).

Τα μικρότερα φρούτα παγώνουν πιο γρήγορα από τα μεγαλύτερα φρούτα επειδή περιέχουν λιγότερη αποθηκευμένη θερμική ενέργεια.

Η κόμη του δέντρου μπορεί να προσφέρει κάποια προστασία.

Τα εκτεθειμένα φρούτα σε μικρότερα δέντρα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για ζημιά από φρούτα μέσα στην κόμη των ενηλικων δέντρων. Καρποί σε δέντρα που είναι άρρωστα ή έχουν κακη θρεπτική κατασταση ειναι επίσης πιο ευαισθητα στον παγετό.

Η συντριπτική πλειοψηφία των παγετών στις ευαισθητες περιοχές είναι παγετοί ακτινοβολίας (μεγαλες νύχτες, καθαρός ουρανός).

Οι θερμοκρασίες είναι χαμηλότερες πιο κοντά στο έδαφος και η ζημιά μπορεί να είναι πιο διαδεδομένη στα χαμηλότερα μέρη του δέντρου.

Παράγοντες που επηρεάζουν τον παγετό

Τα υγρά εδάφη μπορούν να αποθηκεύσουν θερμότητα και να επηρεάσουν θερμοκρασίες εντός του οπωρώνα. Το γυμνό έδαφος μπορεί να απορροφήσει θερμότητα από το ηλιακό φως και διαχέει τη θερμότητα καλύτερα από ό,τι μπορεί το χώμα που καλύπτεται με χλοοτάπητα. Η διαβροχή του εδάφους μπορεί να αυξησει θερμοκρασίες κατά 1 °C και το κούρεμα της ενδιάμεσης σειράς του χλοοτάπητα μπορεί να αυξήσει τις θερμοκρασίες κατά 1 °C ακόμη.

Το υγρό, γυμνό έδαφος στην ενδιάμεση σειρά μπορεί να αυξησεί θερμοκρασίες στον οπωρώνα κατά 2 °C πιο πολύ από ένα ξηρό εδάφος καλυμμένο με χλοοτάπητα.

Ο παγετός μπορεί να είναι χειρότερος εάν οι θερμοκρασίες παραμείνουν χαμηλές

συνεχόμενες ημέρες. Οταν οι θερμοκρασίες στα φρούτα παραμένουν χαμηλές , ο καρπός παγώνει γρήγορα, καθώς έχει ελάχιστα αποθηκευμένη θερμότητα για να αντισταθεί στο ψυχος. Τα χαμηλότερα μέρη ενός χωραφιού διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο απο παγετό από τα ψηλότερα μέρη, γιατι ο πυκνός κρύος αέρας μετακινείται στα χαμηλότερα σημεία ενός οπωρώνα. Η κίνηση του κρύου αέρα μπορεί να περιοριστεί από ανεμοφράκτες και

την τοπογραφία.

Οδηγίες κινδύνου παγετού

Η ευαισθησία των καρπών στον παγετό ποικίλλει. Εδω σας δίνουμε γενικές οδηγίες για τον κίνδυνο βλαβης παγετού:

• −2 °C για 4 ώρες. Υπάρχει κίνδυνος ζημιάς. Ελέγξτε αμέσως τα φρούτα.

• −4 °C για 2 ώρες. Υπάρχει κίνδυνος ζημιάς. Ελέγξτε αμέσως τα φρούτα.

• −4 °C για 5 ώρες. Υπάρχει σημαντικός κίνδυνος της ζημιάς. Αναστέλλεται η συγκομιδή για 10-14 ημέρες.

Παρακολούθηση και αξιολόγηση

Εξέταση δεδομένων θερμοκρασίας εντος του κτήματος. Η τηρηση ημερολογίου είναι πολύ σημαντικη για τον εντοπισμό ευπαθών κτηματων σε βάθος χρόνου. Θα πρέπει να εγκατασταθούν καταγραφικα(θερμομετρα) θερμοκρασίας σε ύψος 1,2 μ. στον εξωτερικό θόλο του δέντρου.

Οι καταγραφείς θερμοκρασίας εγκαθίστανται συχνά στο πιο χαμηλο επίπεδο σε περιοχές του οπωρώνα ή σε ευαίσθητες στον παγετό ποικιλίες.

Κοπή φρούτων το πρωί της εκδήλωσης παγετού μπορεί να παρέχει πολύτιμες πληροφορίες. Η παρουσία πάγου -κρύσταλλοι στον καρπό υποδεικνύουν εσωτερική βλάβη.

Ωστόσο, μπορεί να συμβεί εξωτερική ζημιά χωρίς εσωτερική ζημιά και το αντίστροφο.

Σε καταστάσεις χαμηλού κινδύνου, η συγκομιδή μπορεί να συνεχιστεί εν αναμονή των αποτελεσμάτων της πρωινής κοπής καρπών με παγετό, ωστε να γίνουν εκτιμήσεις και ανασκόπηση των δεδομένων θερμοκρασίας.

Σε μια κατάσταση σημαντικού κινδύνου, είναι καλύτερο ειναι να περιμένετε 14

ημέρες για συμπτώματα εσωτερικής και εξωτερικής βλάβης να εμφανιστουν.

Αξιολογήστε τα φρούτα σε όλο το χωράφι και στις δύο πλευρές της σειράς, καθώς ο παγετός μπορεί να επηρεάσει μια μερίδα του κτήματος. Επικεντρωθείτε στη δειγματοληψία των εκτεθειμένων φρούτων σε χαμηλότερη θέση.

Ζημιά στα φρούτα - Εξωτερική ζημιά

Τα συμπτώματα της εξωτερικής βλάβης από παγετό διαφέρουν για κάθε ποικιλία και σοβαρότητα παγετού. Σε φλούδα εμποτισμένη με νερό η ζημιά μπορεί να εμφανιστεί μέσα σε μια ημέρα .

Βλάβη Oleocellosis -δερματικό τραυματισμό από ρήξη των αδένων ελαίου μπορεί να διαρκέσει μεταξύ 3 και 14 ημέρες για να αναπτυχθούν πλήρως τα συμπτώματα στο φλοιό.

Μπορεί να προκληθεί αποκοπή καρπού από ζημιές από παγετό, ιδιαίτερα στα λεμόνια,

πορτοκάλια Βαλέντσια και μανταρίνια.

Ζημια σε φρούτα - Εσωτερική βλάβη

Καθώς σχηματίζεται πάγος στα κυστίδια του χυμού, αυτα διαστέλλονται και ανοίγουν. Ο κατεψυγμένος χυμός ξεφεύγει από το τμήμα των φρούτων. Όταν τα φρούτα ξεπαγώσουν, το νερό μέσα στο χυμό διοχετεύεται μέσω του φλοιού, αφήνοντας μικρές κοιλότητες στον καρπό.

Οι σπασμένοι σάκοι χυμού μπορούν να ανιχνευθούν από έναν έμπειρο αξιολογητή από πέντε έως επτά ημέρες μετά το γεγονός του παγετού. Ένα πολύ κοφτερό μαχαίρι πρέπει να είναι χρησιμοποιείται για τον τεμαχισμό των φρούτων.

Τα εσωτερικά κατεστραμμένα φρούτα θα αναπτυχθούν τελικά ετσι ωστε να μην είναι εμπορεύσιμο. Εξωτερικά τα κατεστραμμένα φρούτα κινδυνεύουν να ραγίσουν κατά τη μεταφορά.

Συμπτώματα στο δέντρο

Ένας ελαφρύς παγετός δεν θα επηρεάσει τον καρπό , αλλα μπορεί να καψει νεαρους βλαστους. Ένας σημαντικός παγετός θα επηρεάσει το ώριμο φύλλωμα και πιθανώς ολόκληρο το δέντρο. Δέντρα που έχουν πληγεί σοβαρά παρουσιάζουν σημάδια

μαρασμού των φύλλων, και τα φύλλα μπορεί τελικά να πέσουν.

Ελαχιστοποίηση ζημιών από παγετό

• Το υγρό έδαφος εκπέμπει θερμότητα τη νύχτα, αυξάνοντας τοπικές θερμοκρασίες.

• Η εναέρια άρδευση μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά για να μετριάστε τις ζημιές από τον παγετό σε κατάλληλους τύπους εδάφους.

• Η χρήση κατάλληλων δέντρων ανεμοφράκτη μπορεί να αποτρέψει

κινηση κρύου αέρα σε έναν οπωρώνα. Ανοιγμα ένα κενό σε έναν ανεμοφράκτη μπορεί να βελτιώσει την κίνηση του αερα.

• Οι ανεμιστήρες παγετού είναι αποτελεσματικοί αλλα χρειάζεται κρατικη παρέμβαση διοτι το κόστος ειναι πολύ μεγαλο .

• Οι καρποί στο εσωτερικό του θόλου επηρεάζονται λιγότερο από τους εξωτερικόυς καρπους από παγετούς. Επιλεκτικο ετήσιο κλάδεμα θα ενθαρρύνει περισσότερη παραγωγή φρούτων μέσα στο θόλο.

• Διατηρήστε τη βλάστηση μεταξύ των σειρών ,κουρεμένη σε χαμηλά επίπεδα.

• Μερικοί καλλιεργητές καίνε δέματα σανού για να προσπαθήσουν να αυξήσουν τις θερμοκρασίες των οπωρώνων κατά τη διάρκεια παγετών. Προσοχη για να μην εκδηλωθει πυρκαγία .

Κλάδεμα

Δεν πρέπει να γίνει καμία προσπάθεια να κλαδέψτε ή ακόμα και να αξιολογήσετε τη ζημιά λόγω παγώτου μέχρι να ολοκληρωθεί η νέα άνοιξη.

Επομένως, το κλάδεμα πρέπει να γίνεται αργά την άνοιξη ή το καλοκαίρι μετά από παγωνιά.

Αυτή η καθυστέρηση είναι επιθυμητή καθώς είναι δύσκολο να προσδιοριστεί η πραγματική έκταση του τραυματισμου απο παγετό, μέχρι να αρχίσει και να αναπτυχθεί πλήρως η νέα ανάπτυξη. Στις αρχές του άνοιξη, δέντρα που καταστρέφονται συχνά από τον παγετό, παράγουν νέα ανάπτυξη που σύντομα πεθαίνει κι αυτη. Θα πρέπει να δοθεί επαρκής χρόνος

για να πάψει ο ζημια και για η νέα υγιής ανάπτυξη να λάβει χώρα και να επεκταθεί πλήρως.

Η εμπειρία το έχει δείξει οτι το κλαδεμα νωρίς δεν προάγει την αποκατάσταση και ότι η καθυστέρηση του κλαδέματος στο κατάλληλο χρόνο θα εξοικονομήσει χρήματα απο εργατικά. Οι τομές πρέπει να γίνονται σε ζωντανό ξύλο και, όπου είναι δυνατόν, στους καβάλους, χωρίς να αφήνουν στελέχη ή ανώμαλες επιφάνειες

Λίπανση

Λίπανση κατεστραμμένων δεντρων από παγετό.

Στα δέντρα θα πρέπει να μειωθει μέχρι αυτανα έχουν επιστρέψει στον αρχικό τους μέγεθος και πυκνότητα φυλλώματος. Λίπασματα θα πρέπει να εφαρμόζονται σε μικροδόσεις(αζωτουχα ή καλυτερα αμινοξέα εμπλουτισμενα με άζωτο), αλλά τα ποσοστά θα πρέπει να μειωθούν ανάλογα με το ύψος της ζημιάς των δέντρων και στο αναμενόμενο φορτίο καλλιέργειας. Καλλιεργητές και οι γεωπονοι θα πρέπει να λαμβάνουν σοφές αποφάσεις με βάση την τοπική κατάσταση.

Για παράδειγμα, δέντρα που υποφέρουν από 10 έως 15 τοις εκατό απώλεια ξύλου πρέπει να λάβουν ένα τακτικό διατροφικό πρόγραμμα ως φρούτο που θα παραχθεί εκείνη τη χρονιά. Τα δέντρα που υφίστανται 50 έως 60 τοις εκατό απώλεια ξύλου , πιθανότατα δεν θα παράγουν καρπούς εκείνη τη χρονιά, και το διατροφικό πρόγραμμα θα πρέπει να είναι

μειώμένο ανάλογα με τη ζημιά.

Συμπτώματα ανεπάρκειας θρεπτικών συστατικών μπορεί να εμφανισθουν σε κατεστραμμένα από παγετό δέντρα . Έτσι, διαφυλλικοί ψεκασμοί των μικροθρεπτικών συστατικών (χαλκός, ψευδάργυρος, μαγγάνιο και βόριο) θα είναι ευεργετικοι σε νέα ανάπτυξη. Καλο ειναι να γινει μια φυλλοδιαγνωστικη .

Άζωτο, φώσφορος, κάλιο, μαγνήσιο και ασβέστιο θα πρέπει επίσης να εφαρμοστεί για την ικανοποίηση των ανάγκων των δέντρων και να αυξήσει το μέγεθος των φύλλων επειδή τα δέντρα τείνουν να παράγουν μικρά φύλλα για μερικά χρόνια μετά από σοβαρή φυλλοπτωση. Η ποσοτητα και το timing εφαρμογων ειναι ζωτικής σημασίας.

Αρδευση

Όταν τα φύλλα πεθαινουν, η διαπνοή από τον θόλο του δέντρου είναι μειωμένή .Ως εκ τούτου, το ποσό του απαιτούμενου νερόυ πρέπει να μειωθεί. Η υπερβολική άρδευση δεν έχει ως αποτέλεσμα την ταχεία ανάκαμψη, αλλά μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη ριζων και κίνηση θρεπτικών συστατικών κατω απο τη ριζική ζώνη.

Η κανονική άρδευση θα πρέπει να εφαρμόζεται όταν τα δέντρα ανακτήσουν τη φυσιολογικη τους ανάπτυξη φυλλώματος και πυκνότητα θόλου. Το πότισμα του χειμώνα που ακολουθείται

απο τον τραυματισμό από το κρύο, θα πρέπει να μειωθεί γιατί μπορεί να προκαλέσει νέα βλαστική ανάπτυξη, που με την σειρά της μπορεί να καταστραφει από επακόλουθους παγετους. Εάν προκύψει ζημιά ψυχους νωρίς το χειμώνα, μειώνοντας την άρδευση θα καθυστερήσει η ανάπτυξη των δέντρων μέχρι να μην υπάρχει ο κίνδυνος πρόσθετων παγώτων .

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Συνοπτικά, μια από τα πιο καταστροφικές περιβαλλοντικές επιπτωσεις της κλιματικής αλλαγης στα εσπεριδοειδή είναι ένα φαινόμενο παγώματος σε μη συνηθησμένες περιοχές. Ωστόσο, τα εσπεριδοειδή που είναι ζωηρά ,μπορούν γρήγορα να ανακάμψουν από ζημιά στο κρύο, αν δοθεί η κατάλληλη φροντίδα. Η έκταση των ζημιών παγετού και το επίπεδο της παρεχόμενης φροντίδας στα εσπεριδοειδή, υπαγορεύουν και το ποσοστό ανάκτησης.

Με την κατάλληλη φροντίδα, τα δέντρα που υποφέρουν απο φυλλόπτωση και μικρές ζημιές στα κλαδάκια αναμένεται να επιστρέψουν σε κατάσταση πρότερη σε ένα χρόνο.

Δέντρα με εκτεταμένες ζημιά σε μικρά κλαδιά, αλλά όχι ζημιά στα κλαδιά των βραχιωνων και στον κορμό πρέπει να ανακάμψουν μέχρι το δεύτερο έτος.

Οι καλλιεργητές θα πρέπει να αξιολογήσουν σωστά το έκταση της ζημιάς από το ψύχος στα δέντρα. Τότε, ακολουθήστε τις καταλληλα πρακτικές εσπεριδοειδών (ψεκασμοι, καλλιεργητικα μετρα, βιοενεργοποιητες) που επιτρέπουν δέντρα να ανακάμψουν ικανοποιητικά.

Περισσοτερες πληροφοριες σχετικα με εφαρμογες προιοντων και τρόπους εφαρμογης επικοινωνηστε μαζι μας στη ΣΤΟΑ ΤΟΥ ΦΥΤΟΥ.

Κουρουκεχαγιας Λαζαρος - Γεωπονος

Nutrition Specialist. Komotini. Greece 2531083288