Ελια: Σημασία των αποστασεων φύτευσης και η σχεση τους με το κλάδεμα

Παράμετροι που πρέπει να λαμβανονται υποψιν σε ένα παραδοσιακο ελαιώνα

Θεμελιώδης προϋπόθεση είναι ότι τα δέντρα πρέπει να έχουν τον κατάλληλο ογκο κόμης, οταν υπολογιζουμε τις αποστασεις φυτευσης. Πρέπει να δουμε 6 χρόνια μπροστά πριν προχωρησουμε σε φυτευση.

Υπαρχει ενας μαθηματικός τύπος που λεεί: V=π/4. d2. h. Όπου V=ογκος κόμης, d=διαμετρος, h=υψος, π=3,14

Όταν ο όγκος της κόμης είναι περίπου 30-40 m3, τα αποτελέσματα είναι σίγουρα καλά. Μέχρι και 50 m3 τα αποτελέσματα είναι και πάλι καλά, αλλά περισσότερο πρέπει να δοθεί προσοχή σε άλλους παράγοντες όπως ποικιλία, συγκομιδή και ιο τρόπος συγκομιδής. Κατά συνέπεια, όταν σχεδιάζετε έναν ελαιώνα, ο όγκος της κόμης είναι το κριτήριο.Το πλάτος και το ύψος πρέπει να καθοριστούν με βάση τις φυσιολογικές μετρήσεις και τις εκτιμήσεις διαχείρισης απο τον γεωπονό.

Μια πρώτη προϋπόθεση είναι να πάρουμε τη μέγιστη ποσότητα ηλιακης ενέργειας . Αυτό γίνεται με το άνοιγμα της κόμης αλλά αφήνοντας και αρκετό χώρο δίπλα στην κόμη των παρακείμενων δέντρων για να αποφευχθεί η αμοιβαία σκίαση.

Η άλλη πτυχή είναι το ύψος της κόμης .Αυτό θα πρέπει να περιοριστεί για να αποφευχθεί ο σχηματισμός υπερβολικού όγκου βλαστων που καταναλώνουν ενέργεια για τη συντήρηση και την ετήσια ανάπτυξή τους. Τα ψηλά ελαιωδεντρα δυσκολευουν το κλάδεμα, την φυτοπροστασια και τη συγκομιδή, είτε αυτό γίνεται με το χέρι, με μηχανήματα ή με δονητες .

Ένας τρίτος παράγοντας που πρέπει να έχουμε κατά νου είναι η περιοχή των φύλλων της κόμης, η οποία θα πρέπει να διασφαλίζει τη μέγιστη σύνθεση υδρογονανθράκων.

Ολα τα παραπανω απότελουν και μιά εμεση οδηγία για το κλαδέμα της έλιας οταν αυτη ενηλικιωθει.

Η λειτουργικότητα της κόμης εξαρτάται από την υγρασία και τους πόρους θρεπτικών συστατικών που διατίθενται στο δέντρο μέσα από το έδαφος, το κλίμα και τις γεωργικες πρακτικές, είτε πρόκειται για φυσικούς περιβαλλοντικούς πόρους είτε πόρους που προστίθενται μέσω της λίπανσης και της άρδευσης. Ο όγκος δέντρων ανά στρέμμα σε καθορισμένη πυκνότητα φύλλων είναι στενά συνδεδεμένος με τις βροχοπτώσεις της περιοχής. Όταν τετράγωνα δέντρων με όγκο κομης 9.500, 10.500 και 13.000 m3 /ha που αναπτύσσονται σε μέτριας υφής εδαφη και ελάχιστα κατεργασμένο έδαφος συγκρίθηκαν κατά τη διάρκεια ενός ξηρού καλοκαιριού, δεν παρατηρήθηκαν διαφορετικά συμπτώματα έλλειψεων που να αποδίδονται στον όγκο της κόμης στα δέντρα.

Κόμη όγκου περίπου 14.000-15.000 m3/ha συνιστώνται ως αποδεκτά στις αρδευόμενες περιοχές σε πολλές μεσογειακές ελαιοπαραγωγικές περιοχές. Σε όγκο κόμης 12.000 m3 /ha, αν υπάρχουν 278 (27 δεντρα ανα στρ) δέντρα φυτεμένα σε διάταξη 6 x 6 m τα μεμονωμένα δέντρα θα έχουν όγκο 43 m3 . Το μέγεθος του δέντρου είναι συμβατό με το μέγεθος που εκφράζεται από τις περιβαλλοντικές συνθήκες και από το σφρίγος της πλειονότητας των ποικιλιών. Είναι σημαντικό για κάθε ποικιλία να μπορεί να επεκταθεί η κόμη του ανάλογα με το σθένος του, το οποίο καθορίζεται από τα γενετικά του χαρακτηριστικά και από το κλίμα και έδαφος στο οποίο καλλιεργείται. Σε τέτοιες περιπτώσεις, το κλάδεμα έχει σχεδιαστεί για να επιλέγει τα πιο αποτελεσματικα κλαδιά και να διορθώσει και να διατηρήσει το σχήμα χωρίς απότομη τροποποίηση της βλαστικής-παραγωγικής ισορροπίας του δεντρου.

Μόλις καθοριστεί ο όγκος αναφοράς, η έκταση της επέκτασης προς τα έξω και προς τα πάνω της κόμης, πρέπει να προσδιοριστεί και η ανάπτυξη κατά πλάτος. Είναι απαραίτητη για την λήψη της μέγιστης ποσότητα ηλιακής ενέργειας και συσχετίζεται με το ύψος. Σε ύψος κόμης 3,40m, κάθε δέντρο εκτείνεται σε μέγιστη επιφάνεια 15,9 m2 , που ισοδυναμεί με διάμετρο 4,5μ και αφήνει μια απόσταση 1,5-2,5 m μεταξύ παρακείμενων δέντρων, η οποία είναι αρκετή για να επιτρέψει τα μηχανήματα να ελίσσονται εύκολα και να αποφεύγεται τη σκίαση κατά τη διάρκεια της ημέρας (δειτε την παραπάνω φωτο). Το ύψος των 3,40 μέτρων είναι καλό σημείο αναφοράς γιατί εξασφαλίζει καλή κατανομή φύλλων συμφωνα με μελέτες. Ταυτόχρονα, ένα ύψος κόμης περίπου 3,4 m επιτρέπει την καλη πρόσβαση για κλάδεμα, συγκομιδή και φυτοπροστασία. Σε τέτοιες συνθήκες, τα κάτω μέρη της κόμης λαμβάνουν επίσης αρκετό φως, που ισοδυναμεί με περισσότερο από 10-15% του φωτός που λαμβάνεται το επάνω μέρος της κομης. Αυτό διασφαλίζει ότι είναι επαρκώς λειτουργικά και επιτρέπει καλή ανάπτυξη του καρπού που σχηματίζεται εκεί. Αυτά τα μέρη του δέντρου ωφελούνται επίσης από το φως που φτάνει καθώς η γωνία των ακτίνων φωτός αλλάζει κατά τη διάρκεια της ημέρας και η έκθεση στο φως μπορεί να βελτιωθεί κατανέμοντας ομοιόμορφα τη βλάστηση. Όταν το περιβόλι ποτίζεται, η κομη μπορεί να είναι ελαφρώς υψηλότερη. Αυτό αυξάνει τη συνολική ένταση, αλλά δεν αλλάζει πολύ τη λειτουργικότητα ή την καταλληλότητα για μηχανική συγκομιδή.

Αρα η πρόβλεψη κατα την φυτευση πρέπει να σοβαρά μελετημενη απο έμπειρους γεωπόνους που θα παρακολουθούν τα κτήματα σε βάθος χρόνου, σε συνδιασμο με την απαράμιλη συνεργασία του παραγωγου , που κακα τα ψεματα , δεν εχει καμία απολυτως επιστημονικη εμπειρια περαν αυτη που "κληρονομησε" απο προηγουμενες γενεες αλλων παραγωγων. Πραγμα ακαιρο και μη συμβατο για τα επιστημονικα δεδομενα της δικής του εποχης που ζεί.

Κουρουκεχαγιάς Λαζαρος- Γεωπονος

Nutrition Specialist. Komotini. Greece

ΣΤΟΑ ΤΟΥ ΦΥΤΟΥ 2531083288